اجزای کامپیوتر چیست؟ (معرفی قطعات کامپیوتر)

آشنایی با اجزای کامپیوتر به شما این امکان را می دهد که در عصر تکنولوژی های نوین بیشتر با این سیستم آشنا شوید و استفاده درستی از آن داشته باشید. بدون شک یکی ازاصلی ترین و مهم ترین اختراعات بشر کامپیوتر بوده است به گونه ای که زندگی بدون کامپیوتر در عصر حاضر غیر ممکن و پیچیده به نظر می رسید. هر کامپیوتر یک بخش سخت افزاری و یک بخش نرم افزاری دارد که ما در این مقاله به صورت کلی میخواهیم به تعریف هر یک بپردازیم.

اجزای کامپیوتر را بیشتر بشناسید!

قبل از اشاره به اجزای کامپیوتر که موضوع بحث اصلی ما است، به تعریف ساده کامپیوتر میپردازیم:

کامپیوتر در زبان ساده دستگاهی است که قابلیت برنامه ریزی شدن دارد و می توانیم براساس یک سری دستورالعمل های از قبل تعریف شده که به ان برنامه نیز گفته می شود از کامپیوتر بخواهیم یک سری کار ها و فرایندهایی را برای ما انجام دهد. در واقع کامپیوتر اطلاعاتی را به عنوان ورودی می گیرد که به آن داده یا دیتا می گویند و روی آن پردازش هایی را انجام می دهد و نتایجی را به صورت خروجی در نمایشگر(مانیتور) نمایش میدهد.

مهم ترین اجزای کامپیوتر: (لیست قطعات کامپیوتر به انگلیسی)

کیس کامپیوتر (Case)

مانیتور (Monitor)

صفحه کلید (Keyboard)

هارد دیسک (Hard Disk)

کارت گرافیک (Graphics Card)

مادربرد (Motherboard)

کارت صدا (Sound Card)

حافظه دسترسی تصادفی (RAM)

منبع تغذیه (Power Supply)

پردازنده کارت توسعه (Expansion Card)

اجزای سخت افزاری کامپیوتر

کامپیوترها از مجموعه‌ای از اجزا و قطعات مختلف تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه‌ای خاص را بر عهده دارند. این اجزا به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: سخت‌افزار و نرم‌افزار. در این مقاله به بررسی اجزای کامپیوتر (اصلی سخت‌افزار) می‌پردازیم.

۱. واحد پردازش مرکزی (CPU)

واحد پردازش مرکزی یا سی‌پی‌یو (Central Processing Unit)، مغز کامپیوتر است. وظیفه اصلی آن پردازش داده‌ها و اجرای دستورات برنامه‌ها است. سی‌پی‌یو از هسته‌های مختلفی تشکیل شده است که می‌تواند وظایف مختلف را به صورت همزمان انجام دهد.

۲. حافظه اصلی (RAM)

حافظه دسترسی تصادفی یا رم (Random Access Memory)، حافظه‌ای است که کامپیوتر برای ذخیره موقت داده‌ها و دستورات برنامه‌ها در هنگام اجرا استفاده می‌کند. سرعت و ظرفیت رم تأثیر زیادی بر عملکرد کلی سیستم دارد.

۳. حافظه دائمی (Storage)

این حافظه‌ها شامل هارد دیسک‌ها (HDD) و درایوهای حالت جامد (SSD) هستند. این اجزا برای ذخیره دائمی داده‌ها و فایل‌ها استفاده می‌شوند. اس‌اس‌دی‌ها سریع‌تر و مقاوم‌تر از اچ‌دی‌دی‌ها هستند ولی معمولاً هزینه بیشتری دارند.

۴. مادربرد (Motherboard)

مادربرد بورد اصلی کامپیوتر است که تمامی اجزا را به هم متصل می‌کند. این بورد شامل سوکت سی‌پی‌یو، اسلات‌های رم، اسلات‌های توسعه و اتصالات مختلف برای تجهیزات جانبی است. همچنین مدارهای الکتریکی و تراشه‌های مختلفی برای مدیریت جریان داده‌ها و تغذیه برق در آن قرار دارند.

۵. منبع تغذیه (Power Supply)

منبع تغذیه (PSU) وظیفه تبدیل برق شهر به ولتاژهای مورد نیاز قطعات مختلف کامپیوتر را بر عهده دارد. کیفیت و قدرت منبع تغذیه تأثیر مستقیمی بر پایداری و کارایی سیستم دارد.

۶. کارت گرافیک (GPU)

کارت گرافیک یا جی‌پی‌یو (Graphics Processing Unit)، پردازش‌های گرافیکی را انجام می‌دهد. این کارت‌ها برای بازی‌ها، طراحی‌های سه‌بعدی و پردازش‌های سنگین گرافیکی ضروری هستند. جی‌پی‌یو می‌تواند به صورت مجزا یا مجتمع با سی‌پی‌یو باشد.

۷. دستگاه‌های ورودی و خروجی (I/O Devices)

این دستگاه‌ها شامل کیبورد، موس، مانیتور، پرینتر و سایر وسایل جانبی است که کاربر از طریق آنها با کامپیوتر تعامل دارد.

۸. سیستم خنک‌کننده (Cooling System)

سیستم خنک‌کننده شامل فن‌ها، هیت‌سینک‌ها و در موارد پیشرفته‌تر، خنک‌کننده‌های مایع است. این سیستم‌ها برای دفع گرمای تولید شده توسط اجزای مختلف کامپیوتر به کار می‌روند تا از داغ شدن و آسیب دیدن قطعات جلوگیری کنند.

شما هر چقدر هم که در مورد سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر اطلاعات داشته باشید، باز هم موارد جدیدی برای یاد گرفتن از دنیای بزرگ کامپیوترها وجود دارد. کامپیوتر ها همیشه دستخوش تغییر می شوند و همیشه فناوری آن در حال بروزرسانی و آپدیت شدن همگام با تکنولوژی های روز دنیا است ولی یک سری از قطعات کامپیوتر جدا از تغییرات ایجاد شده تفاوتی در کارکرد آنها ایجاد نمی شود و عضو ثابت است مانند:

سی پی یو (CPU)، رم (RAM)، جی پی یو (GPU)، پاور (PSU)، ذخیره ساز ها (هارد دیسک یا اس اس دی) و …

لیست قطعات(جانبی) کامپیوتر

۱.کیس (Case)

قطعا اصلی ترین قطعه این ابزار الکترونی، کیس کامپیوتر است که انواع قطعات اصلی کوچکتر را در خود جای داده است و اسکلت اصلی کامپیوتر را تشکیل می دهد، کیس صرفا محلی برای روشن و خاموش کردن دیگر قطعات نیست. بلکه چند وظیفه اصلی دارد، برای مثال: گردش هوای مناسب، جای گیری یک الی چهار فن هوا(بخصوص در سیستم های گیمینگ)، ایجاد عایق الکتریکی و صوتی را بر عهده دارد و همچنین از ورود گرد و غبار به داخل سیستم جلوگیری میکند.

گردش هوا درون کیس: از مهم ترین موارد و وظایف کیس گردش هوا درون کیس است. قطعات داخل کیس ممکن است بخاطر فعالیت زیاد داغ شوند و افزایش دما باعث افزایش سرعت تخریب میشود. با گردش هوا و خنک کردن قطعات، پایداری عملیات و دوام آنها را افزایش می یابد.

بسیاری از کیس ها، یک الی دو فن اصلی دارند ولی در برخی موارد دیگر چند محل مخصوص برای نصب فن های بیشتر تعبیه شده اند، مثلا برای کامپیوتر های گیمینگ که داده های بسیار زیادی بارگذاری می شود قطعا فن های بیشتر و قوی تری برای خنک کردن قطعات داخل کیس نیاز است. فن های ۱۴۰ و ۱۲۰ میلیمتری برای کیس های حرفه ای متداول هستند و برای کیس های کوچک تر فن های ۸۰ میلیمتری مورد استفاده قرار می گیرند.

عایق صدا (نویز گیر): عایق سازی یکی از رایج ترین روش ها برای صداگیری کیس است که هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است هم کاربرد بیشتری دارد، عایق سازی در بیشتر مواقع توسط سیلیکون یا لاستیک صورت می گیرد. البته با انجام یک سری اصلاحات و تعمیرات در کامپیوترها می تواند باعث کم تر شدن صدای کیس شود، مثلا:

• تعویف فن های معیوب
• استفاده از فن های با کیفیت
• عایق سازی درست بدنه کیس بخصوص در سیستم های گیمینگ و پیشرفته
• در مواقع نیازکاهش سرعت فن ها

مادر بورد

قطعا اصلی ترین قطعه در داخل کیس مادر بورد است که به اصطلاحی مغز کامپیوتر نیز گفته می شود که همه قطعه ها را به هم وصل می کند ،سیستم بدون مادربورد اصلا معنی ندارد. مهم ترین شرکت های سازنده مادربورد ها شرکت اینتل، ام سی ای، گیگابات و ایسوس هستند که عمده این شرکت ها تایوانی می باشند.

چیپست

مادربورد به وسیله چیپست است که قطعات متصل به خود را کنترل می کند و در واقعی نوعی پل در مادربورد محسوب می شود، مادربورد دو چیپست پل شمالی و جنوبی دارد. و شرکت سازنده اکثر چیپست ها شرکت ام سی ای و اینتل هستند.

سوکت سی پی یو

چندین مدل مختلف سوکت وجود دارد، به طور خلاصه سوکت ها جایی هستند که پردازنده ها در آن قرار می گیرند، و وظیفه سوکت این است که به مادربورد کمک کند ارتباط خوبی با پین ها برقرار کند و پردازنده بتواند در آن چفت شود.

منبع تغذیه

یک دستگاه الکتریکی است به اختصار PSU (Power supply unit) می نامند، مسئول تامین انرژی در دستگاه های الکتریکی می باشد. این دستگاه در برخی کامپیوترهای حرفه ای بصورت مجزا و در برخی از آنها بصورت یک قطعه می باشد.

در واقع وظیفه اصلی پاور ساپلای تنظیم و تقسیم انرژی در بین قطعه های کامپیوتر( ازجمله رم، پردازنده مرکزی و …) است، پاور قطعه ای است که بخاطر قطعات برق و انتقال برق از آن زود داغ می شود و اگر فن دستگاه به خوبی کار نکند باعث عمر کوتاه پاور ساپلای شده و زود خراب می شود، ریستارت های ناگهانی و خاموشی متعدد دلیل بر گرم شدن و خرابی پاور ساپلای نیز است.

۲.مانیتور (Monitor)

همه دستگاه های موجود برای نمایش داده ها و خروجی پردازش های خودشان به مانیتور نیاز دارند، و جزء اصلی کامپیوتر محسوب می شود. مانیتور می تواند روی میز قرار بگیرد یا به دیوارنصب شود و در تبلت و لپ تاپ های جدید به کیبورد وصل شود.

موارد مورد استفاده مانتیور در کامپیوترها زیاد است:

برای مثال در اکثر اتاق های گیمینگ و افرادی که در بازار ارزهای دیجیتال کار می کنند اغلب مانیتورهای بزرگ و جدا می مبینیم یا در اداره ها و نهاد ها و یا حراست های فروشگاه های بزرگ که دوربین مدار بسته مورد استفاده قرار می گیرد و تصاویر بر روی مانتیور قابل مشاهده است.

انواع مانتیور

مانتیور ساده: این دسته از مانتیورها برای کاربرانی که استفاده روزمره وعادی از کامپیوتر دارند و برای دانشجویان و دانش آموزان بسیار گزینه مناسبی است، این مانتیور اغلب با اسامی مانتیور خانگی، اداری، عمومی و عادی شناخته می شود. کار های عادی از جمله وب گردی، نوشتن مقاله و پایان نامه، خرید اینترنتی، تماشای فیلم و سریال استفاده می شود.(مناسب کارهای تخصصی نیست.)

مانتیور حرفه ای: این مانتیورها دارای پنل نمایشگر با پوشش رنگ بالایی هستند و کیفیت تصویری بالایی نیز دارند و صفحه نمایشگر آنها نیز بزرگتر است.مانتیورهای حرفه ای مناسب ادیت حرفه ای عکس، گیمینگ، کارهای مهندسی و طراحی و … هستند. از نظر قیمت نیز قیمت مانتیور حرفه ای بیشتر از مانتیور عادی است زیرا امکانات بیشتری نیز دارد.

لازم به ذکر است که اجزای تشکیل دهنده درون مانیتور ها بسیار پیچیده است و از اجزا مختلفی تشکیل شده است و تعمیرات
آن حتما باید توسط افراد متخصصی صورت بگیرد و به راحتی قابل تعمیر نیست. برخی اجزای داخل مانتیور عبارتنداز: انواع پورت ها، منافذ عبور هوا، کانکتورها، سیم های جریان برق، پورت های (USB)، پنل های نمایشگر و … .

در آخر شناخت مانیتور و انواع آن میتواند قبل از خرید به شما کمک کند که مانیتور مناسب حرفه خودتان را تهیه کنید ممکن است مانیتورهای بسیار مجهز و گران قیمت اصلا به درد شما نخورد و صرفا هزینه اضافی برای شما باشد یا برعکس یک مانتیور ساده نتواند پاسخگوی نیازهای حرفه ای شما باشد. شرکت های شناخته شده در این حوزه در ایران شرکت ایسوس، سامسونگ و جی پلاس و شرکت اپل می باشد.

۳. کیبورد  (Keyboard)

یکی دیگر از لوازم جانبی کامپیوتر کیبورد است که کارکردن با آن را برای ما سهل تر کرده است. کیبورد ها در انواع مختلف تولید و روانه بازار می شوند که برای مانتیور های جدا کامپیوتر، کیبورد جداگانه و در لپتاپ ها بصورت چسبیده به صفحه مانتیور است و در تبلت ها همانند گوشی های تلفن همراه کیبورد روی صفحه تایپ ظاهر می شود.

برای ساده ترین و ابتدائی ترین کارها با کامپیوتر به یادگیری کیبورد نیاز دارید که یادگیری اولیه آن بسیار راحت است، کیبورد از چند کلید ساخته شده است که در آن حروف الفبا( در برخی فقط انگلیسی و در برخی از انها انگلیسی و فارسی یکجا) گنجانده شده است، کلید های دگر عملکردی و کنترلی و علام و نشانه های نگارشی و حتی کلید های اعداد و جهت نیز در اکثر کیبورد های امروزی وجود دارند. 

یکی از بخش های جذاب در یادگیری کیبورد ها کلید های میانبر است که بت فشار دادن دو یا سه کلید بصورت همزمان انجام می گیرد و در صورت اینکه بخواهید در ویندوز کارهای خود را سریع انجام دهید میتوانید از این کلید های میانر استفاده کنید. در اینجا فقط به دو سه نمونه از آن اشاره می کینم:

Ctrl+C: کپی از یک متن یا یک موردی

Ctrl+X: کات کردن متن        

Ctrl+V: جایگذاری متن یا مورد کپی شده

لازم به ذکر است که کیبورد به ندرت قابل تعمیر است و تعمیرات ان توسط افراد متخصص در این حوزه باید صورت بگیرد.

۴.ماوس یا موس(Mouse)

استفاده از موس برای اولین بار در سال۱۹۸۴ آغاز شد. در اوایل موس ها با سیم به سیستم وصل شده و انجام بسیاری از کار ها را با سیستم آسان تر کردند مانند: طراحی ، کار با سیستم های فتوشاپ و … .  در سال ۱۹۹۱ بود که شرکت لاجیتک برای اولین بار موس بی سیم را اختراع و روانه بازار کرد. اولین موس بی سیم با استفاده از امواج رادیویی و با سه دکمه و یک چرخ انگشتی اسکرول طراحی شده بود و فقط برای سیستم عامل ویندوز قابل استفاده بود.

در حال حاضر موس های بی سیم از فناوریهای جدیدی استفاده می کنند همانند: موس مکانیکی ،نوری، بلوتوثی و لیزری. قیمت موس لیزری از همه موس ها بیشتر است زیرا دقیق تر و حساس تر از بقیه انواع موس ها هستند که روی انواع سطح ها قلبلیت حرکت را دارند.

تاچ پد: تاچ پد ها اغلب در انواع لپ تاپ ها مورد استفاده قرار می گیرند و جایگزین مناسبی برای استفاده از موس هستند که هم فضای کمی را اشغال می کنند هم نیاز به سطح صاف ندارند ،و با لمس کردن و کشیدن انگشتانتان روی آن حرکت می کند، دارای دو دکمه کلیک راست و چپ هستند که همان کار راست کلیک و چپ کلیک موس را انجام می دهند.

سخن آخر درمورد اجزای کامپیوتر

لازم به ذکر است که کامپیوتر می تواند اجزای جانبی زیادی داشته باشد و این اجرا با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی بیشتر می شود همانند: دستگاه چاپگر، بلندگو ها، انواع فن های خارجی و… .

ما در این مقاله از فروشگاه اینترنتی آرنا کامیپوتر سعی کردیم به صورت کلی و خلاصه به انواع اجزای جانبی کامپیوتر اشاره کنیم تا مفاهیم اولیه برای شما آسان تر شود ولی یقینا برای یادگیری تخصصی لوازم کامپیوترلازم است به مقالات تخصصی تری مراجعه کنید.